Kabe, Mekke'de bulunan ve yaklaşık olarak küp şeklinde bir ibadethanedir. İslam dininin ilk ve en kutsal mekanı kabul edilir. Bu yapının etrafında Mescid-i Haram bulunur. Kur'an'da Kabe'nin İbrahim ve oğlu İsmail tarafından inşa edildiği belirtilir. Dünyadaki bütün Müslümanlar, nerede olurlarsa olsunlar, namazlarını Kabe'ye dönerek kılarlar. Kabe'nin olduğu yöne kıble denir. İslam'ın beş temel şartından biri olan Hac sırasında Kabe, farz olan ziyaret tavafı ve vacip olan veda tavafı ile en az iki kere tavaf edilir. Bunların dışındaki tavaflar ise sünnettir. Tavaf, (yukarıdan bakıldığında) saat yönünün tersine bir yönde Hacerü'l-Esved köşesinden başlayarak Kabe'nin etrafında yedi tam tur yürümektir. Tavaf sırasında dönülen her bir tura ise şavt denir. Tavaf ayrıca Umre'nin de şartları arasındadır. Hac sırasında yaklaşık 6 milyon hacı toplanarak aynı gün tavaf yaparlar.

Kabe'nin köşeleri yaklaşık olarak dört ana yönü gösterir. Köşelerden her birinin ayrı ismi vardır: Doğu köşesine "Hacerü'l-Esved" veya "Şarki", kuzey köşesine "Iraki", batı köşesine "Şami" ve güney köşesine "Yemani" denir.

Kabe Kapısı: Kabe'nin doğu duvarında zeminden 2,13 metre yükseklikte bulunmaktadır.

Hacerü'l-Esved: Doğu köşesinde bulunan, cennetten inen kara parlak taştır. 684'te Kabe'de çıkan bir yangında bu taş sıcaktan çatlayıp 15 parçaya bölünmüştür. Günümüzde taşın parçaları gümüş bir çerçeveyle tutulmaktadır ve görünen kısmı yaklaşık 16,5x20 cm'dir.

Kabe'nin İçerisi: Kabe'nin içerisine ancak yılda iki defa (Ramazan ayı başlamadan ve Kurban Bayramı ile Hac ziyaretleri başlamadan yaklaşık 15 gün önce) "Kabe'yi temizleme töreni" adı verilen törenle Kabe'nin anahtarını geleneksel olarak ellerinde tutan "Ben-i Şaybat" kabilesi mensupları ve seçilmiş misafirler girebilmektedir. Kabe kapısı zeminden yüksekte olduğu için özel bir tekerlekli merdiven kullanılarak girilir. Kabe'nin tavanı ahşaptır. Tabanı mermer ve kireçtaşı kareler ile kaplıdır. Tavana kadar iç duvarlarının alt yarısı mermerle kaplı olup bu mermer duvar üstüne üzerine Kur'an'dan ayetler kazınmış olan mermer tabletler konulmuştur. İç duvarların üst tarafı üzerinde altın işleme ile Kur'an ayetleri bulunan bir yeşil bez ile kaplıdır.

Multazam: Kabe'nin doğu duvarında Kabe kapısı ile Hacerü'l-Esved arasındaki duvar kısmı.

Cebrail Makamı: Kabe'nin kapısının bulunmadığı doğu duvarının önünde hemen "Iraki" köşesinin yanında bulunan bir mevkii.

Mizab veya Altın Oluk: Kuzey duvarı üzerinde bulunan altından yapılmış oluk. Mekke'de ender yağan yağmur sularını Kabe'nin çatısından indirmek için 1627'de Osmanlılar tarafından yapılmıştır.

Şadarvan: Kabe'nin duvarlarının diplerini ender yağmur ve sel sularından korumak amacıyla yapılan mermerden koruma.

Sitare veya Kisve: Kabe'nin üzerine örtülen altın işlemeli hat yazıları bulunan siyah bir örtü. Üzerindeki örtü ipekli bir kumaştan dokunmuş olup, üzerine Kelime-i Şehadet işlenmiş, çatıya yakın kısmında çevresine altın işlemeli bir şerit geçirilmiş; kemer biçiminde olan bu şeritte de Kur'an ayetleri işlenmiştir. Bu örtü her sene hac mevsiminde yenilenmektedir.

Hatim: Kabe'nin batı duvarının önünde bulunan ve 90 cm yüksekliğinde ve 1,5 m eninde beyaz mermerden yapılmış İsmail Duvarı adı verilen kavisli yarım daire şeklinde alçak duvarla sınırlanmış bir bölge.

Makam-ı İbrahim: İbrahim ve oğlu İsmail tarafından Kabe inşa edilmekteyken İbrahim'in ayak izini bıraktığı bir mevkii. Tavaf'ın başlangıç çizgisi olarak kullanılan mermer bant.

M.Ö. 800'de inşa edildiği tahmin edilmektedir. Kabe, putperestlerin ve paganların putlarının bulunduğu bir yapıydı. Birçok put ile İbrahim, İsmail, İsa ve Meryem'in figürlerinin de yer aldığı kaydedilmiştir.

İslam dininin peygamberi Muhammed, Kabe'de köklü değişikliklere gitmiş ve put sayılmayan Hacerü'l-Esved'in dışındaki bütün putları kaldırmıştır. Kur'an'da İbrahim ve İsmail peygamberler tarafından Kabe'nin temellerinin yükseltildiği yazar. Bu ayetin meali tartışmalı olmakla birlikte genel olarak İslam'da Kabe'nin ilk olarak Adem tarafından yapıldığına ancak ondan geriye sadece temellerinin ayakta kaldığına inanılır: "Hani İbrahim, İsmail ile evin (Kabe'nin) temellerini yükseltiyor, 'Ey Rabbimiz! Bizden kabul buyur! Şüphesiz sen hakkıyla işitensin, hakkıyla bilensin' diyorlardı."

Kabe, tarih boyunca birçok değişikliklere maruz kalmıştır. Çeşitli dönemlerde kısmen ya da bütünüyle yeniden inşa edilmiş ve günümüzdeki haline ulaşmıştır. Günümüzde Kabe'yi barındıran Mescid-i Haram, toplam 361.000 metrekarelik bir alanı kapsamaktadır. Kabe'nin etrafını çeviren ve Kabe yüksekliğini aşmayan kubbeli yapı (Revaklar), Osmanlı padişahı II. Selim zamanında yapılmış, planlarını Mimar Sinan hazırlamıştır.

Kabe'yi ilk inşa ettirenin İbrahim olduğu iddia edilmektedir. Yapı olarak 145 metrekarelik bir alana sahiptir. Yüksekliği 16 metredir. 630 yılında yüksekliğinin bundan daha az olduğu, Mekke'nin fetih günü Muhammed peygamberin damadı Ali'yi omuzlarına çıkarıp onun da Kabe'nin üzerindeki putları aşağı indirip kırdığına dair rivayet edilen hadisten anlaşılabilir.

İslamiyetten önce de Araplar tarafından kutsal sayılan Kabe'de 360 tane put bulunmaktaydı. Bunların en büyüğü en güçlüsü al-ilah idi ve Güneş'le evliydi, üç tane de kızları vardı. Al-uzza, al-menat ve al-lat. Mekke'nin fethinden sonra (630) putlar atılmıştır. Yezid ve İbn-i Zübeyr savaşında Kabe mancınık atışından isabet alarak yıkılmış ve yanmıştır. İbn-i Zübeyr Kabe'yi yıkıp yeniden inşa etti. Mervan döneminde ise Kabe eski haline döndürüldü. Kanuni tarafından onarılan Kabe, 5. onarımını I. Ahmed döneminde görmüş, IV. Murad döneminde yine sel baskını sonucu yıkılmış ve hemen onarılmıştır. Kabe'nin içinde 9 adet oyma, 1 adet altın kabartma ayet, işlemeli tahta bir sandık, oymalı ve içinde tütsü yakılan tarihi bir ocak, metal zemzem testileri ve kandiller bulunuyor.

Kabe, Müslümanların namaz ibadetleri sırasındaki yöneldikleri kıbledir. Hanefi mezhebine göre Kabe ve onun üzerinden semaya doğru olan boşluk kıbledir, Şafii mezhebine göre sadece Kabe'nin bina kısmı kıbledir.

Kabe'nin de içinde bulunduğu alanı çevreleyen büyük mescide “Mescid-i Haram” denilmektedir. "Hürmetli Mescid" anlamına gelen bu ifade Kur'an'da 16. ayette yer almaktadır.

Mescid-i Haram'ın doğu köşesine işaret taşı olarak farklı renk ve özelliğe sahip olan ve Arapça'da siyah taş demek olan “Hacerü'l-Esved” yerleştirilmiş ve gümüş bir çerçeveyle çevrilmiştir. Bu taşın Adem'den günümüze kadar gelen bir hatıra olduğu kabul edilir.